Unlocking the flavors of life helps people get closer to nature.

Địa chỉ văn phòng: D7-TT9 KĐT Xuân Phương Tasco, Nam Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam

Số điện thoại: (84) 086 88 55 086

Email:info@vipsen.vn

Giờ làm việc:Giờ hành chính Thứ 2 - Sáng thứ 7

Tinh dầu & Dầu

Capsaicin – thành phần tạo vị cay của ớt: Đặc điểm, ứng dụng và lưu ý

02/04/2025 vipsen

Capsaicin là hợp chất chính tạo nên vị cay đặc trưng trong các loài ớt (Capsicum spp.). Đây không chỉ là một hoạt chất tạo cảm giác nóng rát mà còn là một phân tử sinh học mạnh mẽ với hàng loạt ứng dụng trong thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm và nông nghiệp.

Hãy cùng VIPSEN tìm hiểu thêm những đặc điểm nổi bật của hoạt chất này, ứng dụng và những quy định khi sử dụng nhé!

Tổng quan về Capsaicin

Capsaicin là chất hợp chất gây cảm giác cay nồng trong ớt, thuộc nhóm capsaicinoid. Trong quả ớt, capsaicin tập trung nhiều màng trắng bên trong đính với hạt, hơn là ở thịt quả. Capsaicin và đồng phân bão hòa của nó là dihydrocapsaicin chiếm khoảng 90% tổng hàm lượng capsaicinoid trong quả ớt và là những chất tạo vị cay mạnh nhất.

1. Cấu trúc hóa học:

  • Công thức phân tử: C18H27NO3
  • Danh pháp IUPAC: trans-8-methyl-N-vanillyl-6-nonenamide​.
  • Cấu trúc: gồm ba phần chính: vòng thơm (nhóm vanillyl), liên kết amid, và chuỗi hydrocarbon dài kỵ nước
Hình: Cấu trúc phân tử Capsaicin

2. Tính chất hóa lý:

  • Cảm quan: chất rắn không màu, không tan trong nước, nhưng tan tốt trong cồn, axeton và các môi trường hữu cơ khác. 
  • Điểm nóng chảy: ~62–65 °C
  • Nhiệt độ sôi: ~210–220 °C
  • Độ cay được đo bằng đơn vị Scoville Heat Units (SHU), với mức độ thay đổi tùy chọn thuộc vào loại ớt. Capsaicin tinh khiết đạt khoảng 16 triệu đơn vị SHU (Scoville Heat Units).

3. Cơ chế tác động sinh học:

Capsaicin gắn kết đặc hiệu với thụ thể TRPV1 (Transient Receptor Potential Vanilloid 1) – còn gọi là thụ thể vanilloid – trên màng các neuron cảm giác đau. TRPV1 là kênh cảm nhận nhiệt nóng, nên sự hoạt hóa TRPV1 bởi capsaicin tạo cảm giác nóng rát tương tự bỏng nhiệt.  Hệ quả là xuất hiện tín hiệu đau, cảm giác cay nóng và phản ứng viêm tại chỗ do thần kinh (neurogenic inflammation).

Tuy nhiên, khi tiếp xúc lặp lại, các neuron cảm giác trở nên chai lỳ do cạn kiệt chất P, dẫn tới giảm nhạy cảm đau trong thời gian nhất định

Đặc biệt, thụ thể TRPV1 hầu như không bị capsaicin kích hoạt ở loài chim, do đó chim ăn ớt không cảm thấy cay – đây được xem là chiến lược phát tán hạt của cây ớt (chim ăn và phát tán hạt, trong khi động vật có vú bị cay sẽ tránh)​

Ứng dụng của Capsaicin

Capsaicin có nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực khác nhau:

1. Trong thực phẩm 

  • Tạo vị cay cho các món ăn, sản phẩm chế biến sẵn
  • Có tác dụng kháng khuẩn và chống oxy hóa nhẹ
  • Hỗ trợ bảo quản thực phẩm nhờ ức chế vi sinh vật

2. Trong dược phẩm: 

  • Thành phần chính trong kem bôi giảm đau cơ, khớp, đau thần kinh
  • Sử dụng trong miếng dán giảm đau liều cao (ví dụ: Qutenza)
  • Hỗ trợ tăng chuyển hóa năng lượng, nghiên cứu cho bệnh béo phì

3. Trong mỹ phẩm:

  • Có mặt trong các sản phẩm làm nóng, massage, gel tan mỡ
  • Kích thích lưu thông máu, hỗ trợ làm săn chắc da và giảm cellulite
  • Một số sản phẩm dưỡng tóc sử dụng capsaicin để tăng lưu thông máu da đầu

4. Trong nông nghiệp và công nghiệp:

  • Làm chất xua đuổi động vật và côn trùng
  • Thành phần trong bình xịt hơi cay và thuốc bảo vệ thực vật sinh học
  • Ứng dụng trong nghiên cứu y sinh học liên quan đến đau và viêm

Các nhà sản xuất khi sử dụng nguyên liệu chứa capsaicin cần chú ý gì?

Capsaicin được biết đến là một chất gây kích ứng mạnh đối với da, niêm mạc và mắt.  Theo phân loại GHS (Hệ thống điều hòa quốc tế về hóa chất), capsaicin được xếp vào loại chất gây kích ứng da cấp độ 2 và kích ứng mắt cấp độ 2A – tiếp xúc có thể gây bỏng rát da (erythema), đau rát mắt nặng, chảy nước mắt, viêm kết mạc. Hít phải bột hoặc sol khí capsaicin có thể gây ho, co thắt thanh quản, khó thở. Do đó, các sản phẩm chứa capsaicin nồng độ cao đều yêu cầu có nhãn cảnh báo thích hợp.

1. Trong thực phẩm

  • Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) xếp capsaicin (và chiết xuất ớt cay) vào nhóm GRAS – “Generally Recognized as Safe”, tức “được công nhận là an toàn” khi dùng làm gia vị thực phẩm thông thường. Không có giới hạn số lượng cụ thể, nhưng nhà sản xuất phải đảm bảo an toàn và phù hợp với mục đích sử dụng.
  • EFSA (EU) chưa cho phép capsaicin tinh khiết làm phụ gia thực phẩm nhưng chấp nhận các gia vị tự nhiên chứa capsaicin

2. Trong dược phẩm

  • FDA phê duyệt nồng độ capsaicin tối đa 0,025% cho các sản phẩm thuốc không kê đơn như kem bôi ngoài da. 

Capsaicin là một chất đa năng với nhiều ứng dụng, từ gia vị đến y tế, nhưng cần sử dụng cẩn thận để tránh kích ứng và tác dụng phụ.

Oleoresin Ớt – Chiết xuất giàu Capsaicin của VIPSEN

Oleoresin Ớt là dạng chiết xuất cô đặc từ quả ớt, chứa hàm lượng capsaicinoid cao, trong đó capsaicin là thành phần chính nhờ đặc tính linh hoạt và tính cay mạnh.

Tại VIPSEN, chúng tôi phát triển oleoresin ớt từ các vùng nguyên liệu đạt chuẩn tại Việt Nam, sản xuất bằng phương pháp chiết xuất dung môi bằng cồn thực phẩm – một quy trình an toàn, hiệu suất cao, chất lượng ổn định. Kết hợp với công nghệ thiết bị hiện đại đạt chuẩn ISO 22000, quá trình sản xuất tại VIPSEN đảm bảo loại bỏ hoàn toàn dư lượng dung môi, mang đến sản phẩm tinh khiết, an toàn và đạt chuẩn là nguyên liệu lý tưởng cho ngành thực phẩm, dược phẩm và mỹ phẩm

Chúng tôi cung cấp Oleoresin Ớt số lượng lớn với: 

  • Nguồn nguyên liệu dồi dào, truy xuất nguồn gốc dễ dàng
  • Hàm lượng capsaicin rõ ràng, tùy chỉnh theo yêu cầu.
  • Chi phí thấp nhờ quy trình sản xuất khép kín 
  • Độ tinh khiết cao: Đảm bảo không tồn dư dung môi trong thành phẩm
  • Dịch vụ chuyên nghiệp: linh hoạt theo nhu cầu và mục đích của khách hàng 
  • Ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp: như sản phẩm thực phẩm cay, kem bôi giảm đau, gel làm nóng, và nhiều ngành khác

Với cam kết mang đến sản phẩm chất lượng, nguồn gốc rõ ràng cùng dịch vụ chuyên nghiệp, VIPSEN tự hào là đối tác đáng tin cậy, luôn đồng hành và cung cấp những giải pháp tối ưu nhất cho khách hàng.

Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ:

SĐT/Whatsapp/Zalo/Wechat/Kakao Talk/LINE/Skype/Viber: +84 868 855 086

Email:  Info@Vipsen.vn

Địa chỉ: D7-TT9, đường Forosa, khu đô thị mới Xuân Phương, Xuân Phương, Nam Từ Liêm, Hà Nội

Địa chỉ xưởng tinh dầu: Bãi Dài, Tiến Xuân, Thạch Thất, Hà Nội.

Địa chỉ xưởng sản xuất nông sản: Thủ Độ, An Tường, Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc

——

Tham khảo thêm tại:

1. National Center for Biotechnology Information. PubChem Compound Summary for CID 1548943, Capsaicin. https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Capsaicin. Accessed Mar. 28, 2025.

2. Spandidos Publications (2024). Pharmacological activity of capsaicin: Mechanisms and controversies (Review). Mol Med Rep, 29(4): 13162​

3. Bộ luật Quy định Liên bang Tiêu đề 21 , phần 182.10

Chia sẻ bài viết này đến bạn bè của bạn

Giúp bạn bè cuả bạn tiếp thu những kiến thức thú vị từ VIPSEN

Bài viết liên quan

11 10
25 06
11 03
Nông sản gia vị
Công dụng của gừng
22 10
Tin thị trường/Tin khoa học
Có nên sử dụng son handmade không?
22 10
Tin thị trường/Tin khoa học
Tinh dầu và các cấp độ của tinh dầu
22 10
Tin thị trường/Tin khoa học
Mua tinh dầu giá sỉ uy tín tại VIPSEN